Το 325 πχ. ο Πυθέας κάνει τον περίπλου των Βρετανικών νήσων στην προσπάθειά του να πουλήσει ψευδάργυρο και είναι ο πρώτος που τις ονομάζει Βρετανικές.
Από τότε οι ιστορίες των δύο χωρών διαπλέκονται σε πολλά επίπεδα.
Και μας ενώνουν πολλά έως σήμερα. Η ναυτιλία, κοινό πάθος των δύο λαών, αποτελεί σημαντικό πυλώνα και για τις δύο οικονομίες. Ο τουρισμός, με την Ελλάδα να υποδέχεται σχεδόν 2,5 εκατ. Βρετανούς το 2015 και να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παραθεριστικούς προορισμούς για αυτούς. Μόνο οι Βρετανοί τουρίστες συνέβαλαν πάνω από €2δισ. στο ελληνικό ΑΕΠ.
Τα πανεπιστήμια σφύζουν από φοιτητές από όλες τις χώρες του κόσμου, ανάμεσά τους χιλιάδες Ελληνόπουλα. Αισθάνομαι το μπέρδεμα των συναισθημάτων. Φόβος και προσδοκία, όπως ένιωσα και εγώ όταν 19 ετών ξεκινούσα τις σπουδές μου στην πληροφορική.
Δεκάδες χιλιάδες και οι επαγγελματίες που εργάζονται στη Μεγάλη Βρετανία. Γιατροί, δικηγόροι, υπάλληλοι σε τράπεζες ή μεγάλες βρετανικές επιχειρήσεις, υπάλληλοι στη ναυτιλία. Όμως τώρα, στα χρόνια της κρίσης η σύνθεση άλλαξε. Έρχονται άνθρωποι για να εργαστούν σε οικοδομή ή πωλητές σε καταστήματα, θέσεις που παραδοσιακά δεν έβλεπες Έλληνες. Άνθρωποι που χάνουμε ως χώρα γιατί δε μπορούμε να τους προσφέρουμε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον. Άνθρωποι που θα έπρεπε να θέτουν τη γνώση και την ενέργειά τους στην υπηρεσία ελληνικών εταιρειών.
Βρέθηκα στο Λονδίνο πριν λίγες ημέρες και μίλησα στη Βουλή των Λόρδων για τις σχέσεις των δύο χωρών μετά το Brexit, προσπαθώντας να περιγράψω τις πιθανές δυσκολίες που θα αντιμετωπίσουμε. Η ισοτιμία θα έχει πολλές διακυμάνσεις, κυρίως όμως, η λίρα θα πέσει σε σχέση με το ευρώ. Αυτό θα κάνει τα δίδακτρα φθηνότερα βραχυπρόθεσμα, όμως με την ολοκλήρωση της εξόδου, είναι πιθανόν να χαθούν οι τωρινές εκπτώσεις που οι φοιτητές μας απολαμβάνουν. Ενδεχομένως και να χρειαστούν βίζα για να έρθουν να σπουδάσουν.
Τα βρετανικά πανεπιστήμια θα επηρεαστούν αρνητικά. Το ίδιο και ο τουρισμός μας. Οι διακοπές στη Βρετανία θα είναι φθηνότερες, όμως θα γίνουν ακριβότερες οι διακοπές στη χώρα μας για τους Βρετανούς. Ο τουρισμός, οι επενδύσεις στα ακίνητα, όλα θα είναι δυσκολότερα για την Ελλάδα.
Συνομίλησα με πολλούς Έλληνες που ζουν στο Λονδίνο. Φίλους που άφησα πριν από χρόνια και που ζουν πια μόνιμα εκεί χωρίς προοπτική επιστροφής• γνωστούς που ήρθαν να διδάξουν σε πανεπιστήμια ή να αναζητήσουν μια δουλειά ως επαγγελματίες όταν βρέθηκαν χωρίς εργασία αλλά και χωρίς προοπτική στην πατρίδα• αγνώστους που σπουδάζουν ή ζουν εκεί με την ελπίδα ακόμη πως η ξενιτιά είναι προσωρινή και θα επιστρέψουν σύντομα πίσω.
Όλοι βιώνουν την ίδια αγωνία. Τι γίνεται στην Ελλάδα; Θα βελτιωθεί η κατάσταση; Γιατί οι πολιτικοί δε βάζετε μυαλό; Τι πρέπει να γίνει για να διορθωθούν τα πράγματα; Θα γίνουν εκλογές; Θα πάμε στη δραχμή;
Αυτά όσον αφορά τα πολιτικά. Υπάρχουν όμως και τα καθημερινά ζητήματα. “Κατέβηκα μια βδομάδα για να μεταφερθώ στην κατηγορία “κατοίκων εξωτερικού” και έμεινα τρεις μήνες! Δε δουλεύει το σύστημα, κάντε κάτι”. “Ο ΕΝΦΙΑ μας σκοτώνει. Πληρώνουμε λες και είμαστε μεγαλοϊδιοκτήτες, δεν έχουμε έσοδα και δεν παίρνουμε και κάτι ως ανταπόδοση”.
Πίσω από την αγωνία, τη γκρίνια, την απόγνωση που εκπέμπουν, κρύβεται μια αγάπη και μια αγωνία. Για την πατρίδα που στενάζει, για τους δικούς τους που ταλαιπωρούνται, για το μέλλον που δε μοιάζει να κρύβει καλύτερες μέρες, τουλάχιστον όχι ακόμη.
Είναι φανερό πια σε μένα, πως και σε αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να στηριχθούμε για να βγούμε από την κρίση. Στους καθηγητές που μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός ασφαλούς σχεδίου μετασχηματισμού της χώρας. Στους επιτυχημένους Έλληνες της διασποράς που μπορούν να επενδύσουν στη χώρα που τους γέννησε, μεγάλωσε και σπούδασε. Στους φοιτητές και επαγγελματίες για τους οποίους πρέπει να φτιάξουμε ένα περιβάλλον που θα τους κάνει να γυρίσουν πίσω και να εμπλουτίσουν με τις εμπειρίες τους την κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας μας.
Θα το κάνουμε αυτό αν συνειδητοποιήσουμε πως η χώρα δε χρειάζεται σχέδιο εξόδου από την κρίση. Η λέξη κρίση υπονοεί μια προσωρινότητα, μια άσχημη κατάσταση που διαδέχθηκε μια καλή κατάσταση και στην οποία θέλουμε να επιστρέψουμε.
Αυτό δεν ισχύει για την Ελλάδα.
Η προηγούμενη κατάσταση ήταν νοσηρή και μας έφερε εδώ. Δε θέλουμε να επιστρέψουμε εκεί.
Αυτός είναι ο λόγος που δε μπορούμε να ξεφύγουμε από τα προβλήματα. Γιατί το ένα κυβερνών κόμμα μετά το άλλο, υπόσχεται μια διαφορετική ζωή, και υπηρετεί την επιστροφή στην “κανονικότητα”. Επιστροφή που ήταν κανονική μόνο για τους πολιτικούς και τους φίλους και παρατρεχάμενούς τους.
Πρέπει να πάρουμε απόφαση πως δε θα κάνουμε τίποτε αν δε χτίσουμε τη χώρα από την αρχή. Θεσμοί, δημόσιο, οικονομία και κοινωνικό κράτος, παρήγαγαν φτώχεια, ανισότητα και αποκλεισμούς.
Δε θα αλλάξουν όλα από τη μια μέρα στην άλλη. Και δε φτάνει να πούμε πως δεν αντέχουμε το σύστημα που μας έφερε εδώ. Ο αντισυστημισμός του χαβαλέ, του φασισμού ή της φρούδας ελπίδας είναι ακόμη χειρότερος από το παρελθόν.
Πρέπει την ίδια στιγμή που θα πούμε πως φτάνει πια, να αρθρώσουμε και ένα σχέδιο μετάβασης στο νέο.
Αυτό είναι το χρέος της πολιτικής σήμερα.
