Πρόσφατα η Ελλάδα έπεσε κατά 5 θέσεις στον δείκτη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, γεγονός που προκάλεσε μεγάλο θόρυβο. Ειδικά σε θέματα μεταβίβασης ακινήτων, δικαστικών αποφάσεων και συμβάσεων οι επιδόσεις της χώρας είναι καταστροφικές.
Αντίστοιχα απογοητευτικές είναι οι εθνικές μας επιδόσεις στον δείκτη DESI, τον πιο δημοφιλή δείκτη για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Ευρώπη. Η Ελλάδα, λοιπόν, όχι απλώς υστερεί σε σχέση με το σύνολο σχεδόν των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταλαμβάνοντας πλέον την 27η θέση σε σύνολο 28 χωρών, αλλά η απόστασή μας από τον μέσο όρο συνεχώς μεγαλώνει.
Χάνουμε το τρένο της 4ης βιομηχανικής, της λεγόμενης ψηφιακής, επανάστασης και δεν μπορούμε να αναπτυχθούμε κοινωνικά ή οικονομικά ακόμη και σε σχέση με την περιφέρεια της Ευρώπης.
Βασικό αίτιο, η στρατηγική για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση που χαρακτηρίζεται από απουσία κεντρικού σχεδιασμού, κατακερματισμό και αλληλοεπικαλύψεις στις προσφερόμενες υπηρεσίες.
Χρειαζόμαστε στρατηγική; Αναμφίβολα ναι!
Είναι απαραίτητη η εκπόνηση και η υλοποίηση ενός φιλόδοξου αλλά ρεαλιστικού σχεδίου για την αξιοποίηση των ευκαιριών της ψηφιακής εποχής. Ενός σχεδίου που θα ξεκινάει από τον ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης ώστε να επιτευχθεί η μείωση του διοικητικού βάρους και κόστους του ίδιου του δημοσίου και των συναλλασσόμενων με αυτό, αλλά και η βελτίωση των υπηρεσιών που αυτό προσφέρει σε μια σειρά τομέων.
Από την υγεία έως την τοπική αυτοδιοίκηση και από τις κεντρικές υπηρεσίες και τα υπουργεία έως την ίδια τη δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος οι νέες τεχνολογίες και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση πρέπει να αποτελέσουν το βασικό μεταρρυθμιστικό εργαλείο.
Είναι δαπανηρός ο ψηφιακός μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης;
Όχι, αν βασίζεται σε έναν ορθολογικό σχεδιασμό και η υλοποίηση γίνει με καθαρές προτεραιότητες και αυστηρό πρόγραμμα.
Μπορεί το δημόσιο να υλοποιήσει ένα τέτοιο σχέδιο; Ναι.
Αν εξασφαλίσουμε μια ισχυρή, υγιή και δημιουργική σχέση μεταξύ του δημόσιου τομέα και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής.
Αν εξασφαλίσουμε μια άμεση και δημιουργική σχέση με την ακαδημαϊκή κοινότητα για την προώθηση της καινοτομίας.
Ένα τέτοιο σχέδιο θα πρέπει να θέσει αρχές, κατευθύνσεις και προτεραιότητες.
Αρχές όπως το Mobile first, δηλαδή η εξυπηρέτηση του πολίτη από το κινητό τηλέφωνο ως προτεραιότητα, ο σχεδιασμός και η παροχή υπηρεσιών με κατάργηση των πιστοποιητικών, τα ανοιχτά δεδομένα και η αρχή της μίας φοράς, ώστε να αποφεύγεται η διπλο-καταχώριση, θα πρέπει να είναι βασικοί άξονες της ψηφιακής μας στρατηγικής.
Οι κεντρικές κατευθύνσεις του σχεδίου δράσης για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημοσίου πρέπει να είναι η ενίσχυση των διευθύνσεων πληροφορικής, οι συμφωνίες πλαίσιο με τον ιδιωτικό τομέα, η αξιοποίηση της ακαδημαϊκής κοινότητας, η εκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων, η διαλειτουργικότητα των συστημάτων, η στοχοθετημένη υποχρέωση όλων των διευθύνσεων και οργανισμών να απλοποιούν και να ψηφιοποιούν τις υπηρεσίες τους και η δημόσια ηλεκτρονική αξιολόγηση όλων των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών.
Τέλος πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις επενδύσεις σε απαραίτητες υποδομές, που θα επιτρέψουν να αναπτυχθούν υπηρεσίες, δράσεις και προγράμματα που θα μειώσουν τη δημόσια δαπάνη, ώστε από τις εξοικονομήσεις να χρηματοδοτηθούν ψηφιακά έργα που βελτιώνουν τις υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Ποια όμως είναι τα έργα που χρειάζεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός;
Οι επενδύσεις στα δίκτυα 5ης γενιάς, σε μια κεντρική υποδομή cloud virtualisation, στην ενοποίηση μητρώων και στη διαλειτουργικότητα των συστημάτων. Ακόμη, μια ενιαία εφαρμογή για την ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων και μια εφαρμογή για την ηλεκτρονική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του δημοσίου είναι η βάση πάνω στην οποία θα αναπτυχθούν πολιτικές που θα βελτιώνουν τις υπηρεσίες προς τον πολίτη.
Αυτές οι υποδομές θα ανοίξουν τον δρόμο για την ψηφιακή ταυτότητα αλλά και την ψηφιακή υπογραφή για τις συναλλαγές με το δημόσιο, για το ενιαίο δηλαδή σύστημα ταυτοποίησης των χρηστών για την πρόσβαση στις ψηφιακές υπηρεσίες που θα διευκολύνουν την επαφή του πολίτη με το δημόσιο.
Ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης δεν είναι ένα αμιγώς τεχνοκρατικό θέμα, καθώς πρόκειται για ένα βαθιά κοινωνικό ζήτημα με επίκεντρο τον άνθρωπο όπως και για ένα ζήτημα πολιτικό που θα ενισχύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς, τη λογοδοσία και τη διαφάνεια, αυξάνοντας τα επίπεδα εμπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος, τους θεσμούς και την ίδια τη δημοκρατία.
* Ο κ. Χάρης Θεοχάρης είναι ανεξάρτητος βουλευτής
