Ως αρμόδιος για την οικονομική διπλωματία και την εξωστρέφεια, τι αποκομίσατε από τις συναντήσεις σας με τους εκπροσώπους των παραγωγικών αλλά και των εξαγωγικών φορέων στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της ΔΕΘ;
Στο πλαίσιο της ΔΕΘ είχα την ευκαιρία να συναντήσω εκπροσώπους παραγωγικών και εξαγωγικών φορέων και να συζητήσω μαζί τους για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις στο σημερινό διεθνές περιβάλλον, αλλά και για τις ευκαιρίες που ανοίγονται. Κρατάω τρία στοιχεία από τις συναντήσεις μας:
πρώτον, η Βόρεια Ελλάδα παραμένει κόμβος εξωστρέφειας, με δυναμικές επιχειρήσεις που αναζητούν νέες αγορές,
δεύτερον, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας περνά μέσα από σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον, κάτι που αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης και
τρίτον, υπάρχει μεγάλη διάθεση συνεργασίας των φορέων με την Πολιτεία για να αξιοποιηθούν τα νέα εργαλεία που φέρνει η Εθνική Στρατηγική Εξωστρέφειας.
Συζητήσαμε διεξοδικά για τις αλλαγές που προωθεί η Εθνική Στρατηγική Εξωστρέφειας και τις προοπτικές που ανοίγονται μέσα από τον μετασχηματισμό του Enterprise Greece, τη μεταρρύθμιση του Export Credit Greece και την εισαγωγή ψηφιακών εργαλείων.
Οι φορείς αντιμετωπίζουν πλέον τη ΔΕΘ όχι απλά ως ευκαιρία παρουσίασης, αλλά ως ευκαιρία στρατηγικού διαλόγου με την Πολιτεία· αυτή η ωρίμανση είναι εξαιρετικά σημαντική. Οι επιχειρήσεις ζητούν λύσεις σε πραγματικό χρόνο – από την απλοποίηση των διαδικασιών στα τελωνεία μέχρι την καλύτερη δικτύωση με διεθνείς αγορές. Και αυτό ακριβώς ενσωματώνουμε στο νέο πενταετές σχέδιο για την εξωστρέφεια: δράσεις που ξεκινούν από το επιχειρησιακό επίπεδο και καταλήγουν σε μετρήσιμο αποτέλεσμα στις εξαγωγές.
Η Θεσσαλονίκη και η Βόρεια Ελλάδα στο σύνολό της βρίσκονται στην καρδιά αυτής της προσπάθειας. Εκεί συναντιέται η βιομηχανία με την καινοτομία, τα πανεπιστήμια με τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Το δικό μας στοίχημα είναι να μετατρέψουμε αυτό το οικοσύστημα σε πραγματικό μοχλό ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Γι’ αυτό οι συναντήσεις στη ΔΕΘ ήταν πολύτιμες, γιατί αφενός μας έδωσαν καθαρή εικόνα των αναγκών και αφετέρου μας έδειξαν ότι οι φορείς είναι έτοιμοι να στηρίξουν και να αξιοποιήσουν τα νέα εργαλεία.
Θα αλλάξει το τοπίο στις εξαγωγές η Εθνική Στρατηγική Εξωστρέφειας που εγκρίθηκε από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής;
H Εθνική Στρατηγική Εξωστρέφειας, που εγκρίθηκε από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενίσχυση του brand της Ελλάδας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας διεθνώς.
Για να το επιτύχουμε, ενισχύουμε τον συντονισμό μεταξύ φορέων και Υπουργείων, προωθούμε πιο στενή σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, θέτουμε μετρήσιμους στόχους, απλοποιούμε διαδικασίες, προσφέρουμε χρηματοδοτικά εργαλεία.
Σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη στρατηγική παίζει ο μετασχηματισμός των εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου Εξωτερικών, Enterprise Greece και Export Credit Greece.
Η Entreprise Greece μετασχηματίζεται σε ολοκληρωμένο κόμβο εξωστρέφειας, με στόχο την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης των εξαγωγέων -επιμορφώσεις, εξατομικευμένη πληροφόρηση και καθοδήγηση, διασύνδεση με εταίρους, διευκόλυνση συμμετοχής σε επιχειρηματικές αποστολές και διεθνείς εκθέσεις. Επίσης, αποκτά νέα, πιο αποτελεσματική οργανωτική δομή με την ενεργό εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα.
Παράλληλα, μεταρρυθμίζουμε το Export Credit Greece για να βοηθήσουμε τις εταιρείες να διαχειριστούν τους κινδύνους που συνδέονται με την εξαγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Κρατώ για το τέλος τις καινοτόμες δράσεις ενίσχυσης του brand της χώρας:
- το Greek Houses, στο πρότυπο του EATALY, θα προωθήσει πολυχώρους γαστρονομίας, πολιτισμού και ελληνικών προϊόντων.
- το byGreece θα είναι ένα ενιαίο market place για όλους τους εξαγωγείς με υπηρεσίες διαφήμισης, ενώ
- το myGreece θα αφορά πιστοποιημένα ποιοτικά προϊόντα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, με στόχο την ανάδειξη της ποιότητας ως κύριο συστατικό της Ελληνικής Οικονομίας.
Προσαρμόζονται οι ελληνικές επιχειρήσεις στο νέο και ασύμμετρο διεθνές περιβάλλον;
Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν δείξει ότι όχι μόνο προσαρμόζονται, αλλά και αντέχουν σε ένα νέο και ασύμμετρο διεθνές περιβάλλον.
Οι εξαγωγές μας έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα την τελευταία πενταετία, ενώ όλο και περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις στρέφονται μεθοδικά σε νέες αγορές. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ευελιξία, εξωστρεφής νοοτροπία και διάθεση να επενδύσουν σε καινοτομία και ποιότητα.
Το είδαμε ξεκάθαρα και στη φετινή ΔΕΘ, από τις νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας μέχρι τις παραδοσιακές βιομηχανίες τροφίμων, υπάρχει διάθεση να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη, οι πράσινες λύσεις παραγωγής. Αυτό δείχνει ότι η προσαρμογή δεν είναι απλώς αμυντική αντίδραση στις διεθνείς προκλήσεις, είναι στρατηγική επιλογή διαφοροποίησης. Οι ελληνικές επιχειρήσεις κατανοούν ότι η εξωστρέφεια και η καινοτομία πάνε μαζί – και εκεί ακριβώς στοχεύουν οι δικές μας πολιτικές.
Η Πολιτεία από την πλευρά της στηρίζει αυτή την προσαρμογή με συγκεκριμένα επιπλέον εργαλεία: την Εξαγωγική Ακαδημία και το Παρατηρητήριο Εξωστρέφειας, τα οποία ενισχύουν τη γνώση και τη διαφάνεια.
Άρα, η απάντηση είναι κατηγορηματική, οι ελληνικές επιχειρήσεις προσαρμόζονται. Αυτό που χρειάζονται είναι αυτό που φέρνουμε με την Εθνική Στρατηγική Εξωστρέφειας, σταθερό περιβάλλον, θεσμικό συντονισμό και πρόσβαση σε σύγχρονα εργαλεία. Έτσι, η προσαρμογή τους μετατρέπεται σε συγκριτικό πλεονέκτημα για την ελληνική οικονομία.
Πώς συνδράμει η οικονομική διπλωματία τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να ανοίξουν τα πανιά τους και να δραστηριοποιηθούν στο εξωτερικό; Τι έχει αλλάξει εδώ από το 2019 και μετά;
Από το 2019, η οικονομική διπλωματία στέκεται στο πλευρό των επιχειρηματιών που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στο εξωτερικό. Μέσα από ένα πλέγμα δράσεων ενισχύει την παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές. Τρανή απόδειξη, η σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, από 72,5 δισ. € το 2019 σε 100 δισ. € το 2024.
Για τη συντονισμένη στήριξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας θεσμοθετήσαμε ήδη από το 2019 την κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας (ΕΣΣΕ). Ο οδικός αυτός χάρτης συνοψίζει ετησίως τις πολιτικές εξωστρέφειας της χώρας και είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας μας με άλλα Υπουργεία, τις Περιφέρειες, τους επιχειρηματικούς φορείς και τα επιμελητήρια. Τώρα, ήρθε η ώρα να αλλάξουμε πίστα, να χαράξουμε μια πιο συνεκτική, πιο συνεπή και μακρόπνοη στρατηγική εξωστρέφειας. Αυτή αποτυπώνεται στο νέο πενταετές Σχέδιο Εξωστρέφειας.
Σημαντικό ρόλο στη δικτύωση των ελληνικών επιχειρήσεων παίζει η παρουσία τους σε διεθνείς εμπορικές εκθέσεις και αποστολές. Τα τελευταία έξι χρόνια έχουν οργανωθεί επιχειρηματικές αποστολές στη μακρινή Ασία και τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Με το νέο Σχέδιο 2026-2030, η στόχευση σε κλάδους και χώρες γίνεται πιο συγκεκριμένη, ώστε να αυξηθούν οι εξαγωγές κατά 8 δισ. ευρώ έως το 2030.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις εξάγουν περίπου όπως στον μέσο όρο της Ευρώπης, ενώ οι μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, που αντιπροσωπεύουν το 99% των ελληνικών επιχειρήσεων, εξάγουν πολύ λιγότερο. Με το νέο Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» θα τις βοηθήσουμε να ενισχύσουν τον εξαγωγικό προσανατολισμό τους, να βελτιώσουν τη ανταγωνιστικότητα και τη διεθνή παρουσία τους.
Για τον αποτελεσματικότερο συντονισμό δράσεων και ενεργειών, καταφέραμε να συγκαλείται ανά τρίμηνο το Συμβούλιο Εξωστρέφειας με εκπροσώπους από το Υπουργείο Εξωτερικών, επιχειρηματικούς συνδέσμους και επιμελητήρια. Μάλιστα, με την νέα Εθνική Στρατηγική Εξωστρέφειας, το Συμβούλιο αναβαθμίζεται, καθώς θεσμοθετείται η Κυβερνητική Επιτροπή Εξωστρέφειας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων συναρμόδιων υπουργείων, γιατί η εξωστρέφεια απαιτεί διακλαδική συνεργασία.
Παράλληλα, έχει ξεκινήσει η λειτουργία Γραφείων Εξωστρέφειας στις Περιφέρειες. Τα γραφεία αυτά μπορούν να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό εργαλείο υποστήριξης των τοπικών επιχειρήσεων για την προώθηση των τοπικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές, αλλά και προσέλκυσης επενδύσεων που θα ενισχύσουν την τοπική ανάπτυξη. Άλλωστε, προτεραιότητα της κυβέρνησής μας είναι η ενίσχυση του εισοδήματος των τοπικών κοινωνιών, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες, νέες θέσεις εργασίας και προοπτικές ανάπτυξης.
Με δυο λόγια, από το 2019 η οικονομική διπλωματία εργάζεται συστηματικά για τη στήριξη της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας και την αποτελεσματική αξιοποίηση ευκαιριών στις διεθνείς αγορές. Σήμερα, η στρατηγική μας αποκτά νέο πλαίσιο και νέο δυναμισμό ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις όχι μόνον του παρόντος αλλά και του μέλλοντος.
Προσελκύουμε επενδύσεις; Έχει επιτευχθεί εδώ πρόοδος;
Η ενίσχυση του διεθνούς αποτυπώματος της χώρας έχει δημιουργήσει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για το ελληνικό επιχειρείν και την προσέλκυση επενδύσεων, με έμφαση στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Τα τελευταία 6 χρόνια, οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις κινήθηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και επέδειξαν απαράμιλλη ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια διαδοχικών διεθνών προκλήσεων. Έχουμε τις περισσότερες άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό σε επίπεδο ΕΕ. Το 2024, οι επενδύσεις έφτασαν τα 6,7 δισ. €, δεύτερη καλύτερη επίδοση 20ετίας, ενώ τα τελευταία 3 χρόνια, οι εισροές έφτασαν σχεδόν τα 20 δισ. €. Μόνον από τα Εμιράτα έχουν επενδυθεί 4 δισ. €.
Η Enterprise Greece έχει αναλάβει την προσέλκυση και υποδοχή των λεγόμενων Στρατηγικών Επενδύσεων. Από τον Ιούνιο 2019, όταν ανέλαβε η Κυβέρνηση Μητσοτάκη τα ηνία της χώρας, έως τον Δεκέμβριο 2024, εγκρίθηκαν συνολικά από το Διοικητικό Συμβούλιο της Enterprise Greece 58 Στρατηγικές Επενδύσεις έργων, συνολικού προϋπολογισμού 9.5 δισ. €, οι οποίες δημιούργησαν 9.100 θέσεις εργασίας.
Μεγάλες πολυεθνικές έχουν επιλέξει την Ελλάδα – την Αθήνα, η Microsoft, η Amazon Web Services, η Digital Realty και η Google, τη Θεσσαλονίκη, η Pfizer και η Cisco – για τη δημιουργία Κέντρων Έρευνας και Δεδομένων, επιβεβαιώνοντας τον αυξανόμενο ρόλο της χώρας μας ως επενδυτικού κόμβου. Ας μην ξεχνάμε ότι η γεωστρατηγική θέση της πατρίδας μας, μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής, σε συνδυασμό με τη δυναμική της ψηφιακής μετάβασης, την καθιστά ιδανικό κόμβο για την ανάπτυξη κέντρων δεδομένων και υποδομών cloud.
Παράλληλα, μια σειρά επενδύσεων υπηρετούν τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως αυτή της Fraport Greece, η οποία έχει αναλάβει την αναβάθμιση 14 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, ή της Volkswagen, η οποία συνέπραξε για τη μετατροπή της Αστυπάλαιας στο πρώτο έξυπνο και πράσινο νησί της Μεσογείου.
Η ανάδειξή της χώρας μας σε ελκυστικό επενδυτικό προορισμό είναι πραγματικότητα και μαρτυρείται και από την τελευταία έρευνα της ΕΥ Ελλάδος. 48% των ερωτηθέντων σχεδιάζουν να αναπτύξουν ή να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα μας, στη διάρκεια του επόμενου χρόνου, 63% εκτιμούν ότι η ελκυστικότητα της Ελλάδας θα βελτιωθεί περαιτέρω στα επόμενα τρία χρόνια και 82% θεωρούν αποτελεσματική την πολιτική προσέλκυσης διεθνών επενδυτών.
Τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων σας προβληματίζουν; Τι απαιτείται ώστε η Νέα Δημοκρατία να προσεγγίσει και πάλι ποσοστά αυτοδυναμίας;
Οι δημοσκοπήσεις έχουν αξία, γιατί αποτυπώνουν τις τάσεις της κοινωνίας και μας υπενθυμίζουν τις προτεραιότητες των πολιτών. Αυτό που δείχνουν ξεκάθαρα είναι δύο πράγματα: Πρώτον, μια πρωτοφανή σταθερότητα και υπεροχή του κυβερνώντος κόμματος σε δεύτερη συνεχόμενη τετραετία. Δεύτερον, την απαίτηση των πολιτών να εντείνουμε την προσπάθεια σε συγκεκριμένα πεδία, με κυριότερο το κόστος ζωής.
Οι πολίτες αναγνωρίζουν την πρόοδο της χώρας, τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και τις μεταρρυθμίσεις που ήδη υλοποιούνται. Όμως ταυτόχρονα, μας ζητούν να προχωρήσουμε πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά στη βελτίωση της καθημερινότητάς τους. Εκεί κρίνονται οι εκλογές: στο κατά πόσο οι πολιτικές μας μεταφράζονται σε χειροπιαστό όφελος για κάθε νοικοκυριό.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στη 89η ΔΕΘ είναι ακριβώς σε αυτήν την κατεύθυνση. Δεν πρόκειται για αποσπασματικές παροχές, αλλά για μια συνεκτική στρατηγική που εστιάζει σε τρεις άξονες: τη στήριξη των νέων, τη στήριξη των οικογενειών και την περιφερειακή ανάπτυξη. Στόχος μας δεν είναι μόνο να απαντήσουμε στην ακρίβεια, αλλά να διασφαλίσουμε μια κοινωνία πιο δίκαιη και μια οικονομία πιο ανταγωνιστική.
Επομένως, οι δημοσκοπήσεις έχουν αξία, αλλά μεγαλύτερη αξία έχουν οι ίδιες οι πολιτικές και τα αποτελέσματά τους. Έχουμε περίπου ενάμιση χρόνο μέχρι τις εκλογές. Η σταθερότητα και η αυτοδυναμία θα κριθούν από τη συνέπεια, την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα με την οποία θα ολοκληρώσουμε τον κυβερνητικό μας κύκλο. Είναι στο χέρι μας να αποδείξουμε ότι η Νέα Δημοκρατία μπορεί να συνδυάσει ισχυρή οικονομία, κοινωνική συνοχή και εθνική στρατηγική για μια Ελλάδα πιο δυνατή και πιο εξωστρεφή.
