Τη Δευτέρα όσοι βρεθήκαμε στη Βουλή, γίναμε θεατές μιας ανούσιας συζήτησης για τη διαφθορά και όλοι οι πολίτες πρέπει να αναρωτήθηκαν για το χαμηλό επίπεδο, την κοροϊδία, την αμετροέπεια των συμμετεχόντων.
Ας ξεκινήσουμε από κάποιες κοινές παραδοχές.
Η διαφθορά είναι πολύπλοκο φαινόμενο. Δεν πατάσσεται με πολιτική βούληση από τη μία μέρα στην άλλη.
Διαφθορά σημαίνει πολιτικοί που ζητούν από τράπεζες να δανειοδοτήσουν φίλους τους με αντάλλαγμα την οικονομική υποστήριξη.
Διαφθορά σημαίνει διαγωνισμοί που περιγράφουν αντικείμενα με φωτογραφικό τρόπο ή ανοίγουν για λίγες ώρες.
Διαφθορά σημαίνει πολιτικοί που αποφασίζουν τις προαγωγές ώστε όσοι προήχθησαν να γνωρίζουν σε ποιον το οφείλουν και να το θυμούνται τις κρίσιμες στιγμές.
Διαφθορά σημαίνει διαδικασία που είναι χειρόγραφη και με αναμονή μεγάλη, αναγκάζοντας όσους βρίσκονται σε ανάγκη να πληρώσουν γρηγορόσημο.
Διαφθορά σημαίνει φακελάκι στη συναλλαγή με τον ελεγκτή ή σε αυτόν που υπογράφει την αδειοδότηση.
Μπορεί ένα μεγάλο κόμμα να πατάξει τη διαφθορά; Κατηγορηματικά όχι. Ο δρόμος για να αυξήσει ένα κόμμα το ποσοστό του από το 4% στο 36% – τώρα πια το ξέρουμε – περνάει μέσα από τον συμβιβασμό με τη διαφθορά. Η offshore της Αυγής το αποδεικνύει. Η αγορά βουίζει πως είναι το όχημα χρηματοδότησης του ΣΥΡΙΖΑ από έγκλειστο επιχειρηματία που έσπευσε μόλις ήρθε στην εξουσία να αποφυλακίσει με τον νόμο Παρασκευόπουλου (το λεγόμενο νόμο Ξηρού).
Η Τράπεζα Αττικής- το φυτώριο της διαφθοράς για χρόνια (μαζί με την Αγροτική Τράπεζα) -πέρασε στον έλεγχο του ΣΥΡΙΖΑ από την αναρρίχησή του στην εξουσία και μετά. Ένα σύστημα σάπιο που δανείζει σε φίλους επιχειρηματίες-κατασκευαστές και που στη συνέχεια αναλαμβάνουν τις δουλειές του δημοσίου για να ξεχρεώσουν τα δάνεια αν και στην πράξη δεν πληρώνουν τίποτα.
Τι άλλαξε με τον ερχομό του ΣΥΡΙΖΑ;
Ελάχιστα. Οι συνεργάτες του Τσοχατζόπουλου έστησαν τον μηχανισμό του κόμματος, κατάλληλοι άνθρωποι από τη ΝΔ έκαναν τις συστάσεις και η μεταπήδηση της στήριξης υπήρξε γεγονός. Εντυπωσιάζει πάντως η αγαρμποσύνη με την οποία επιχείρησαν να μετατρέχουν τα βοσκοτόπια σε κανάλια.
Είναι καιρός για να γίνουν ρήξεις και τομές.
Είναι καιρός για ένα κόμμα που μέσα από την αναγκαιότητά του για τη δημιουργία κυβερνητικής πλειοψηφίας, θα μπορέσει να σηματοδοτήσει τη διαφορά και να απαιτήσει μεταρρυθμίσεις που θα χτυπήσουν τη διαφθορά.
Ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές οι μεταρρυθμίσεις;
Πρώτη και βασικότερη είναι η ουσιαστική διάκριση εξουσιών. Η ανεξαρτητοποίηση της δικαιοσύνης αλλά και της νομοθετικής εξουσίας από την δικαστική είναι το μεγαλύτερο εχέγγυο για αποτελεσματικότερο έλεγχο. Το προεδρικό σύστημα( που είναι προτιμότερο κατά την άποψή μου), η μεταφορά της αρμοδιότητας επιλογής των προέδρων των δικαστηρίων στον ΠτΔ μέσα από μια λίστα τριών που εκλέγονται από τα ίδια τα σώματα, μαζί με το ασυμβίβαστο ιδιότητας βουλευτή και Υπουργού, θα έθεταν τη βάση για την επίτευξη αυτού του πρώτου στόχου.
Δεύτερον, η ίδρυση δικαστικής ή εισαγγελικής αστυνομίας θα αποτελούσε σημαντικό εργαλείο καταπολέμησης της διαφθοράς σε όλο τον δημόσιο τομέα.
Τρίτον, η νέα αρχιτεκτονική του Δημοσίου στην οποία θα υπάρχουν υποχρεώσεις λογοδοσίας (ισολογισμοί κτλ.) σε κάθε δημόσια υπηρεσία ή επιχείρηση που διαχειρίζεται έσοδα, θα συμβάλει στην εμπέδωση χρηστής διοίκησης.
Τέταρτον, η μη επιλογή διοικήσεων από τους πολιτικούς (Υπουργούς κτλ.) αλλά από το ΑΣΕΠ θα κόψει τον ομφάλιο λώρο διοίκησης και πολιτικών.
Πέμπτον, η στοχοθεσία και η αξιολόγηση των δημόσιων υπηρεσιών θα εστιάσει τη λειτουργία τους σε συγκεκριμένους κοινωνικούς και δημόσιους στόχους αντί να είναι μηχανισμοί παραγωγής ευκαιριών για διαφθορά.
Έκτον, η γενικευμένη χρήση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και το άνοιγμα των δεδομένων του δημοσίου θα απελευθερώσει τον ιδιωτικό τομέα, μειώνοντας την ανάγκη και την πιθανότητα για διαφθορά.
Έβδομον, η αλλαγή του πλαισίου για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος (whistle blowers), ώστε όταν κάποιος καταγγείλει μια παράνομη πράξη στην οποία συμμετέχει υπό πίεση και με σκοπό να μη χάσει τη δουλειά του, να του παρέχεται αυτομάτως ασυλία.
Όγδοον, ο αποτελεσματικότερος έλεγχος του μαύρου πολιτικού χρήματος θα περιορίσει την μεγάλη αυτή παθογένεια.
Ο κατάλογος είναι φυσικά ενδεικτικός και σε καμία περίπτωση εξαντλητικός. Όμως στη σημερινή εποχή των συμμαχικών κυβερνήσεων ένα αποφασισμένο κόμμα μπορεί να κάνει τη διαφορά και να φέρει την επανάσταση στον τομέα καταπολέμησης της διαφθοράς.
Είναι στο χέρι του λαού να αγκαλιάσει μια τέτοια επιλογή.
