Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Μετά από πολύ καιρό, βλέπουμε επιτέλους ένα σχέδιο νόμου το οποίο επί της αρχής είναι θετικό. Η έρευνα είναι ο θεμέλιος λίθος της οικονομίας της γνώσης: δημιουργεί προστιθέμενη αξία και συνδέει τη θεωρία που αναπτύσσεται στα πανεπιστημιακά έδρανα με την οικονομία και την παραγωγή. Η έρευνα μπορεί να κρατήσει τα νέα παιδιά στη χώρα.
Βέβαια, άλλα λέτε, άλλα κάνετε. Θα σταματήσετε το brain drain εδώ, αλλά ο Διοικητής του ΟΑΕΕ καλεί όσους δε μπορούν να πληρώσουν εισφορές να φύγουν από τη χώρα και να πάνε στη Βουλγαρία. Από το «θα μας καταντήσετε Βουλγαρία», κάνατε τη χώρα αυτή το όνειρο των ασφαλισμένων και των επαγγελματιών.
Αν και το νομοσχέδιο είναι θετικό επί της αρχής, είναι και άτολμο και σε σημεία είναι εγκλωβισμένο στις παθογένειες της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Το επισημαίνει αυτό και η έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής: Ποια η σχέση μεταξύ ΓΓΕΤ και ΕΛΙΔΕΚ; Ποια επίσης η σχέση μεταξύ ΕΣΕΤ και ΕΛΙΔΕΚ; Σήμερα οι αρμοδιότητες είναι κατακερματισμένες: η ΓΓΕΤ εποπτεύει μόνο τα Ερευνητικά Κέντρα, όχι τα Πανεπιστήμια.
Ετοιμαστείτε για έναν ακόμα κύκλο αντιπαραθέσεων μεταξύ υπηρεσιών – με αλληλεπικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, με γκρίζες ζώνες ως προς τις σφαίρες επιρροής της καθεμιάς.
Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι
Παρόλα τα δημοσιονομικά και οικονομικά της προβλήματα, η Ελλάδα δίνει περίπου το 0,6% του ΑΕΠ της σε δαπάνες έρευνας- ποσοστό καθόλου μικρό για τη δημόσια συμμετοχή. Η ιδιωτική λείπει και εδώ ο ρόλος του ΣΕΒ δεν αποσαφηνίζεται. Θα πρέπει να βοηθήσει στην ενεργοποίηση ιδιωτικών ερευνητικών κεφαλαίων και στη διασύνδεση της εγχώριας έρευνας με την παραγωγή. Να γιατί οι επιδόσεις της έρευνας στη χρήση των αποτελεσμάτων και της εφαρμογής αυτών στην παραγωγή είναι πενιχρά.
Δε θέλω να κάνω στείρα κριτική γι’ αυτό θα προσπαθήσω να κάνω προτάσεις. Προτάσεις που αν είχατε μια συνεκτική φιλοσοφία για το δημόσιο θα ήταν αυτονόητες.
Πρόβλημα πρώτο: Αποσπασματικές ρυθμίσεις.
Φτιάχνετε έναν οργανισμό πλάι στους υπάρχοντες, χωρίς να ρυθμίζονται οι μεταξύ τους σχέσεις.
Σε ένα ιδανικό νομοσχέδιο θα λέγατε:
1ον: Ο Υπουργός είναι εδώ για να διαπραγματεύεται το ύψος των κονδυλίων με τον Πρωθυπουργό και να θέτει συγκεκριμένες πολιτικές προτεραιότητες στην επιστημονική κοινότητα.
2ον: Ένα Εθνικό Συμβούλιο Ερευνητικής Πολιτικής. Θα μετέφραζε τις προτεραιότητες σε συγκεκριμένους άξονες έρευνας προς χρηματοδότηση. Επίσης θα έλεγχε τον φορέα που διαχειρίζεται τα χρήματα.
3ον: Ένας φορέας θα υλοποιεί την ερευνητική πολιτική δίνοντας τα κονδύλια στα κατάλληλα έργα. Με ΔΣ που κάνει τις τελικές επιλογές μετά την εισήγηση της επιστημονικής επιτροπής.
Έτσι υπηρετούμε με καθαρότητα μια σωστή αρχιτεκτονική του δημοσίου με 3 διακριτά επίπεδα διακυβέρνησης.
Παρατηρήστε πως στο 3ο , ανώτατο όργανο δεν είναι η Γενική Συνέλευση αυτών που χρηματοδοτούνται, όπως κάνετε εσείς και δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Θα αρχίσουν οι τσακωμοί για την πίτα.
Παρατηρήστε πως αυτό που αναφέρετε και στο νομοσχέδιο για ιδιωτικά κριτήρια είναι στην πραγματικότητα κριτήρια λογοδοσίας για τα λεφτά του ελληνικού λαού. Ισολογισμοί, Ορκωτοί λογιστές, απολογισμός κλπ. Ευτυχώς που δεν είναι εδώ ο κ. Σπίρτζης. Θα μας έλεγε πως ιδιωτικοποιείτε την έρευνα. Αυτά μας έλεγε πριν μια εβδομάδα για τον Εθνικό εναέριο χώρο. Πως επειδή δεν έχει η ΥΠΑ ισολογισμό και θα διαχειρίζεται με αδιαφάνεια 150 εκ. το χρόνο του Eurocontrol, αυτό την κάνει υπηρέτη του δημοσίου συμφέροντος. Υπηρέτη του κάθε υπουργού την κάνει.
Έχασαν το νόημα οι λέξεις. Αυτά κάνουν οι Υπουργοί. Όπως ο κ. Σκουρλέτης που άλλαξε με νόμο πώλησης του ΔΕΣΦΑ και τώρα θα σώσει την ιδιωτικοποίηση δίνοντας καλύτερη τιμή στους Αζέρους για το αέριο. Στην πλάτη των Ελλήνων τα παιχνίδια των Υπουργών σας.
Ξαναγυρίζω. Πρόβλημα: Στη χώρα μας τα Ερευνητικά Κέντρα είναι στο κέντρο της έρευνας, αντί να είναι τα Πανεπιστήμια όπως σε όλες τις προηγμένες εκπαιδευτικά (και εδώ βάζουμε και την Κίνα, όχι μόνο τη Δύση) χώρες.
Βάλτε τέρμα στην Παθογένεια. Αλλάξτε το πλαίσιο λειτουργίας των Πανεπιστημίων για να διευκολύνετε την έρευνα. Θα βρείτε εμπόδιο μόνο στην ιδεολογία σας. Γιατί έρευνα είναι αριστεία, και εσείς δίνετε 240εκ. για την αριστεία.
Εδώ φαίνεται η χρεοκοπία της λογικής σας.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι.
Δε θέλετε να φτιάξετε την έρευνα στη χώρα μας. Αν θέλατε θα κάνατε όσα σας πρότεινα και έστω θα φέρνατε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και όχι ένα αποσπασματικό νομοθέτημα για να πάρει κάποιος φίλος σας στα ερευνητικά κέντρα χρήματα.
Αυτός είναι ο λόγος που θα αποτύχει στο βασικό του στόχο. Να σταματήσει το brain drain. Γιατί οι ερευνητές που φεύγουν δεν είναι αυτοί που έχουν πρόσβαση στα κέντρα που πάντα μοίραζαν το χρήμα. Είναι αυτοί που δεν έπαιρναν ευκαιρίες από το στρεβλό σύστημα που και σήμερα υπηρετείτε.
Άρχισαν να φεύγουν με ευθύνη των άλλων. Θα συνεχίσουν να φεύγουν με δική σας ευθύνη.
