Το 40% των νέων που έφυγε στο εξωτερικό δηλώνει ότι βασικός λόγος φυγής είναι η διαφθορά και η αναξιοκρατία. Η οικονομική κρίση είναι ο δεύτερος λόγος!
Το 10% των ελληνικών νοικοκυριών έχουν προβεί σε δωροδοκία κατά τη διάρκεια των επαφών τους με δημόσιες υπηρεσίες μέσα στους τελευταίους 12 μήνες, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς (Global Corruption Barometer) της Διεθνούς Διαφάνειας.
20 δις χάνει η χώρα μας κάθε χρόνο από τη διαφθορά, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Που φρενάρει τις επενδύσεις- αφού το κόστος τους εκτινάσσεται με τις μίζες και τα λαδώματα, πλήττει την εικόνα και τη φερεγγυότητα της χώρας, βαθαίνει τις ανισότητες, οξύνει τη φτώχεια, δεν αφήνει τους ανθρώπους της δημιουργίας να προκόψουν.
Δυστυχώς, στη χώρα μας τα κόμματα που κυβέρνησαν κατά τη μεταπολίτευση θεμελίωσαν μια δημοκρατία λαβωμένη που στηρίχθηκε πάνω στο πελατειακό κράτος με τελικό σκοπό τη δική τους και μόνο επιβίωση και την διαιώνιση στην εξουσία.
Υπάρχει ορισμός τελικά για τη διαφθορά; Υπάρχει και προκύπτει μέσα από τα βιώματα και την καθημερινότητα όλων μας.
Τι λέει ο πολίτης; Όποιος κερδίσει τις εκλογές, κάνει ό,τι θέλει χωρίς να τον ελέγχει ουσιαστικά κανείς.
Όποιος κατέχει την εξουσία, ορίζει διοικήσεις δημοσίων φορέων και οργανισμών, μετατρέπει το κράτος σε φέουδό του, κάνει ρουσφέτια, προάγει τους φίλους, ισοπεδώνει κάθε έννοια αξιοκρατίας.
Οποιος κατέχει την εξουσία, διορίζει φίλους σε θέσεις που ελέγχουν τη ροή του χρήματος, χρήμα που μετά κατευθύνεται σε «φιλικές» επιχειρήσεις και ΜΜΕ. Ορίζει διοικήσεις Τραπεζών, διαγράφει πρόστιμα, επιταχύνει επιστροφές φόρων, διευκολύνει αδειοδοτήσεις.
Παρεμβαίνει στη δικαιοσύνη για να βοηθήσει «κολλητούς» ή κυρίως για να καλύψει τυχόν ευθύνες. Μεσολαβεί σε τράπεζες προκειμένου να δανειοδοτήσουν φίλους τους με αντάλλαγμα την οικονομική υποστήριξη. Προκηρύσσει διαγωνισμούς που περιγράφουν αντικείμενα με φωτογραφικό τρόπο ή ανοίγουν για λίγες ώρες για λίγους και εκλεκτούς φίλους. Επιτρέπει το “Φακελάκι» στη συναλλαγή με τον ελεγκτή, με αυτόν που υπογράφει την αδειοδότηση, με τον γιατρό.
Και μπορεί να χτυπηθεί αυτό το τέρας;
Η διαφθορά δεν πατάσσεται με πολιτική βούληση από τη μία μέρα στην άλλη καθώς ως φαινόμενο είναι εξαιρετικά περίπλοκο.
Aπαιτούνται ρήξεις, τομές, μεταρρυθμίσεις. Ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές;
Πρώτη και βασικότερη είναι η ουσιαστική διάκριση εξουσιών. Η ανεξαρτητοποίηση της δικαιοσύνης αλλά και της νομοθετικής εξουσίας από τη δικαστική είναι το μεγαλύτερο εχέγγυο για αποτελεσματικότερο έλεγχο.
Η μεταφορά της αρμοδιότητας επιλογής των προέδρων των δικαστηρίων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέσα από μια λίστα τριών που εκλέγονται από τα ίδια τα Σώματα, μαζί με το ασυμβίβαστο ιδιότητας βουλευτή και υπουργού, θα αποτελούσαν τη βάση για την επίτευξη αυτού του πρώτου στόχου.
Δεύτερον, η νέα αρχιτεκτονική του Δημοσίου, στην οποία θα υπάρχουν υποχρεώσεις λογοδοσίας (ισολογισμοί κτλ.) σε κάθε δημόσια υπηρεσία ή επιχείρηση που διαχειρίζεται έσοδα, θα συμβάλει στην εμπέδωση χρηστής διοίκησης.
Τρίτον, η μη επιλογή διοικήσεων από τους πολιτικούς (υπουργούς κτλ.) αλλά από το ΑΣΕΠ θα κόψει τον ομφάλιο λώρο διοίκησης και πολιτικών.
Τέταρτον, η στοχοθεσία και η αξιολόγηση των δημόσιων υπηρεσιών θα εστιάσει τη λειτουργία τους σε συγκεκριμένους κοινωνικούς και δημόσιους στόχους αντί να είναι μηχανισμοί παραγωγής ευκαιριών για διαφθορά.
Πέμπτον, η γενικευμένη χρήση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και το άνοιγμα των δεδομένων του Δημοσίου θα απελευθερώσει τον ιδιωτικό τομέα, μειώνοντας την ανάγκη και την πιθανότητα για διαφθορά.
Έκτον, η ίδρυση δικαστικής ή εισαγγελικής αστυνομίας θα αποτελούσε σημαντικό εργαλείο καταπολέμησης της διαφθοράς σε όλο τον δημόσιο τομέα.
Έβδομον, η αλλαγή του πλαισίου για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος (whistle blowers), ώστε όταν κάποιος καταγγείλει μια παράνομη πράξη στην οποία συμμετέχει υπό πίεση και με σκοπό να μη χάσει τη δουλειά του, να του παρέχεται αυτομάτως ασυλία.
Ογδοον, ο αποτελεσματικότερος έλεγχος του μαύρου πολιτικού χρήματος θα περιορίσει την μεγάλη αυτή παθογένεια
Και, φυσικά, διαφάνεια ως προς τις ροές χρήματος προς τα κόμματα και τα πολιτικά πρόσωπα.
Δυστυχώς όμως, αντί να θεσπίσουμε καθολικές οδηγίες υπέρ της διαφάνειας παντού, αντί να βάλουμε ισολογισμούς σε όλους τους δημόσιους φορείς, δεν υπάρχει ακόμα λογοδοσία στον ελληνικό λαό για το πού πηγαίνουν τα χρήματά του.
Η ευημερία και προκοπή της χώρας και των μελλοντικών γενεών περνάει μέσα από την πάταξη της διαφθοράς.
Καινοτομία και startups, brain drain, ανάπτυξη ΑΕΠ, αποτελεσματικότητα δημοσίου έχουν άμεση συνάφεια με την καταπολέμηση της διαφθοράς. Όλοι οι δείκτες θα βελτιωθούν αν την ελέγξουμε.
Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ξαναχτίσουμε τη χώρα.